Sonntag, 21. Februar 2010

kara liste

'her insan esittir' belirlemesiyle insan kavramini kazandigimiza inanmiyorum.
cünkü o zaman her insana esit derecede kötülük yapilmasina kimsenin itirazi olmamasi lazim. kimsenin bir itirazi olmasa bile insan kavrami varlik olarak, madde olarak bos kaliyor.
liberalizmin hic bir insan kavrami yok, orasi belli, olsa olsa 'insan sömürülmesi gereken bir hayvandir.'

asil problemin bu oldugunu düsünüyorum, elimizde insan kavrami yok, özellikle avrupada. antik dönemden beri belirlenen insan kavramlari belli: insan düsünebilen bir hayvandir, insan akil sahibi bir varliktir, insan davranislarini belirleyebilen bir varliktir, insan kararlarinda özgür bir varliktir, insan tanrinin yarattigi varliktir, insan iki eli olup ayaklari üzerinde dik yürüyen bir varliktir, insan haysiyeti olan bir varliktir, vs. vs.

tarih antik dönemle baslamiyor, ama dünyanin 'önemli' bir kismi icin antik dönemde basladigi icin antik dönemden beri belirlenmeye calisan tanimlari ele aldim. insan kavraminin problem olmadigi bir sürü cografya var tabi, ama bu liberalizmi pek ilgilendirmiyor, dolayisiyla bize dayatilan gündelik pratikleride pek etkilemiyor.

bunun yanisira liberalizm ciddi alinacak hic bir düsünür cikarmamistir, düsünür olarak ele aldiklarininda kabul edilebilcek bir insan kavrami yoktur, ne gecmisteki locke ve mill'de nede hayek'te. sonra sacma sapan argümanlarla baska ideolojileri kötülerler, oysa liberalizm yüzünden kac insan öldü ve ölüyor haddi hesabi yok. eger ideolojinin tutarliligi insan katlinde yatiyorsa liberalizm süphesiz en büyük katliami gerceklestirdi, cünkü insan kavramina sahip olan ideolojilerin kara listesi bunun yaninda bir hic kalir (komunizm mesela).

bununla beraber bu düsüncenin getirdigi olanaklar, kosullar yani bütün bu modernizm bütün pratiklerimize yansidigi icin sadece calisirken digil calisilmadigi zaman icerisindede yapilan kazalarda liberalizmin kara listesine gecmeli. sonra bu sinifsal nedenler yüzünden intihar edenler, saglikli bir ask iliskisi yasayamayanlar, 'hirsizlar', 'katiller', 'depresyonda olanlar', 'deliler', 'tecavüzcüler', 'uyusturucu bagimlilari', siddet kurbani olanlar, ideolojik tartisma sonrasi yaralananlar yada ölenler, yaralanmayip ölmeyipte paranoyaklasanlar yada davranis bozukluklari sergileyenler, ve bütün bu liberalist anlayisin yarattigi travmaya maruz kalanlar ister kabul edile ister edilmeye liberalizmin kara listesindedir.
(Prometheus insan yapiminda)

2 Kommentare:

  1. Liberalizimin bu günlerde tekrar hortlamış olması enterasan. Masumane taleplerle, özgürlük talepleriyle ortaya çıkan (neo)liberalizm hortladığı coğrafyalarda turuncu bir renge bürünmüş durumda. İnsanın kafasında turuncu pelerinli kont drakula :) imajı beliriyor nedense.

    Özgürleştirmek bir hukuk ilişkisini tesis etmekle alakalı. Tutalım ki samimiler ve insanı özgür kıldılılar. Bu özgür insanı ne yapacaklar? Adalet, sosyal güvenlik, iş güvencesi vs vs. Daha çok büyük şirketlerin problemsiz çalışması üzerine kurgulanmış, karlarını artırma hesaplarıyla koşut bir düşünce olarak ortada duruyor. Bu yüzden içinde insani bir şey barındırmıyor.

    AntwortenLöschen
  2. şahsen anarşizm hariç herhangi bir düşüncenin insan için olduğunu düşünmüyorum. hepsinde düşünce amaç, insan ise araç.

    AntwortenLöschen